კამიანეც-პოდილსკი. ბურთები ციხესიმაგრის თავზე

იური მოშინსკიმ სწორედ კამენეცში პირველად დაინახა ბურთი და “მოეწონა”. მას იტაცებდა ოცნება, გამხდარიყო თვითმფრინავის მფრინავი და უკვე 2013 წელს მან თვითონ დაიწყო ცის დაპყრობა. თვითონ დაფრინავდა როგორც ზაფხულში, ისე ზამთარში, ხედავდა როგორ ქრება სიმაღლის შიში და დარწმუნებულია, რომ კამენეც-პოდოლსკის აქვს ყველა შანსი გახდეს აერონავტიკის ცენტრი.

რისგან დაიწყო ყველაფერი

იურიმ ბურთი პირველად ათი წლის წინ იხილა კამიანეც-პოდილსკში. ამავდროულად, იგი ფრენის იდეამ შეიპყრო. თავდაპირველად მას პროფესიონალები იზიდავდნენ, მოგვიანებით კი იგი გახდა კამიანეც-პოდილსკის სახელობის საავიაციო ცენტრის სრულუფლებიანი წევრი.

— ყველაფერი ოცნებით დაიწყო. ჩემს თავს მეგობრებისგან დაბადების დღის ასეთი საჩუქარი ვთხოვე. ისინი საჰაერო ბურთებით იყვნენ დაკავებულნი და მე მათ ვთხოვე წავყოლოდი, როგორც მგზავრი — და ყველაფერი, თითქოს ტვინში ასეთი პარაზიტი ჩასახლდა და მისგან გაქცევა რთული იყო.

თავდაპირველად, იურის სურდა, სულ მცირე, მონაწილეობა მიეღო წარმოუდგენელ პროცესში. მოგვიანებით, მან იგრძნო, რომ მხოლოდ მონაწილეობა არაა საკმარისი:

— რამდენიმე წლის განმავლობაში მე დავდევდი იმ ბურთს, ვეხმარებოდი მის გაშლასა და დაკეცვაში, და ნელ-ნელა მომიმწიფდა გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ საჭიროა შემდგომი განვითარება, აუცილებელია სწავლა რათა გავხდე პილოტი.

2013 წელს, იურიმ მიიღო ლიცენზია. მან ჩააბარა მფრინავების სკოლაში, გაიარა სამედიცინო კომისია, შეისწავლა და ჩააბარა საჭირო გამოცდები. ამ ყველაფერს მნიშვნელოვანი თანხები სჭირდებოდა:

— ლიცენზია საშუალოდ 3,5 ათასი ევრო ღირს. 2013 წლიდან ვფრინავ მფრინავად. ეს მე ნამდვილად მომწონს. ისე, ეს ჰგავს ნებისმიერ საქმეს. თუ ნამდვილად მოგწონთ, ამ სფეროში შეგიძლიათ მიაღწიოთ რაიმეს. თუ არა, ჯობია თავი დაანებო და არ გააკეთო.

ის აღიარებს, რომ დღეს აერონავტიკა მისთვის მთავარია, საიდანაც ის წარმოუდგენელ სიამოვნებას იღებს:

— ახლა მე კომფორტულად ვაკეთებ ამას, რადგან მომწონს. აბსოლუტურად დარწმუნებული ვარ, რომ თქვენ გჭირდებათ ისეთი საქმის კეთება, რაც სიამოვნებას მოგანიჭებთ. ასე რომ, მე ვიპოვნე ეს თემა და მე მომწონს ეს. პრინციპში, ბევრი სხვადასხვა რამ ვცადე. დიახ, იქნებ ეს ცხოვრების საკითხია. ვნახოთ რა მოხდება შემდეგ.

საჰაერო ბურთი

დღეს იური არის კამიანეცის საავიაციო კლუბის წევრი. ის დაარსდა დაახლოებით 10 წლის წინ და ახლა კლუბში დასაქმებულია 12-ზე მეტი ადამიანი: 3 მფრინავი და გუნდის სულ მცირე 4 წევრი. ბურთის კონტროლის გარდა, საჭიროა მისი მომსახურება – მოტანა, გაშლა, დაკეცვა.

ამჟამად კლუბს აქვს სამი ბურთი – თითო პილოტისთვის. აერონავტიკა არ არის იაფი სიამოვნება, რადგან მხოლოდ ახალი ბურთი ღირს დაახლოებით 30 ათასი ევრო – და ეს სათადარიგო ნაწილებისა და აქსესუარების გარეშე. გარდა ამისა, ბუშტის გამოყენების ვადა შემოიფარგლება 500-600 საათით. ამის შემდეგ, ბურთი, იურის აზრით, ჩვარს ემსგავსება.

იური ამბობს, რომ ასევე არის შეზღუდული ადგილები, სადაც ბურთის შეძენაა შესაძლებელი:

— ამ ბურთების რამდენიმე მთავარი მწარმოებელია, ევროპაში არის 5-6 მათგანი(ჩეხეთში, გერმანიაში, ესპანეთში), რომლებიც კერავენ ბურთებს და ამას ათწლეულების განმავლობაში აკეთებენ, თუ არა მეტი.

უკრაინა ადრე ამზადებდა ბუშტებსაც. ამასთან, როგორც იური გაღიზიანებით აცხადებს, 2013-2014 წლების მოვლენების შემდეგ, სიტუაცია შეიძლებოდა შეცვლილიყო:

— ოდესღაც უკრაინაში, ფეოდოსიას ქარხანაში ბურთებს კერავდნენ. იქ იყო ფეოდოსიუსის პარაშუტის ქარხანა, მათი აღჭურვა მოხდ და ისწავლეს ბუშტების კერვა. მაგრამ შემდეგ, იმ მოვლენების შემდეგ, რაც ყველამ იცის, ახლა, ვფიქრობ, ისინი არც ერთ პარაშუტს არ კერავენ, რადგან იქ ყველაფერი შეიცვალა…

ბურთი, რომელსაც იურის კლუბში დაფრინავს, აღჭურვილია ორი ცილინდრით 60 ლიტრით, რომლებიც მილებით უკავშირდება სპეციალურ მოწყობილობას — სანთურს. როგორც კი გარსის შიგნით ჰაერი გახურდება, ბურთი იძენს სიმაღლეს, როგორც კი გაცივდება — კალათი დაიწევს. იურის აზრით, ბურთის მართვის პრინციპი ძალიან მარტივია:

— ასე ხდება ყველაფერი. ეს აუცილებელია ზემოთ — უფრო მეტად გაათბეთ, ქვევით — გააციეთ, ის ნელ-ნელა გაცივდება და თანდათან ქვევით იწევს. იმის გამო, რომ სხვადასხვა სიმაღლეზე ჰაერის ნაკადის მიმართულება ოდნავ განსხვავებულია, ჩვენ შეგვიძლია ბურთის მართვა მარჯვნივ ან მარცხნივ.

იური განმარტავს, რომ თერმო ჰაერის ბუშტები ჰაერში გადაადგილების ყველაზე უსაფრთხო საშუალებად ითვლება, რადგან ამ შემთხვევაში ამინდის პირობებისადმი მოთხოვნები ძალიან მკაცრია. თქვენ არ შეგიძლიათ ფრენა ძლიერი ქარის ან წვიმის დროს. ამიტომ, ფრენები ხორციელდება მხოლოდ კარგ ამინდში და ყველაზე ხშირად ისინი ხდება პრობლემებისა და გართულებების გარეშე.

ბურთები ძირითადად ზაფხულში დაფრინავენ, რადგან საავიაციო სეზონი ძალიან დამოკიდებულია ტურისტულ სეზონზე:

— მიუხედავად იმისა, რომ სინამდვილეში არანაირი განსხვავება არ არის, ზაფხულში იდრენ თუ ზამთარში. ცა არის ცა – ყოველთვის ერთნაირი. უბრალოდ ზამთარში ცოტა უფრო ცივა. ზამთარში და მიწაზე ცივა, შემდეგ ვიცმევთ და მივდივართ, სახლებში არ ვსხედვართ. ისე მოხდა, რომ ექვსი თვე ვფრინავდით და ექვსი თვის განმავლობაში ვსხდებოდით და ვფიქრობდით: “სად არის ის ზაფხული?”.

მოწყობილობებიდან აერობატტიკა იყენებს რადიოს კომუნიკაციისთვის, ბარომეტრი-ალტიმეტრი, რომელიც აჩვენებს ბურთის სიმაღლეს და ვერტიკალურ სიჩქარეს, ასევე GPS მოწყობილობა, რომელიც განსაზღვრავს ჰორიზონტალური კოორდინატებს და სიჩქარეს.

გამოწვევები

მთავარი ფაქტორი, რომელიც იწვევს ბუშტის კონტროლის სირთულეებს, იური თვლის ხალხს. კერძოდ, ეს არის ან ნერვიული მგზავრები ან ადგილობრივი მოსახლეობა, რომელთა თვითმფრინავი რატომღაც იწვევს ნეგატივს.

იურისთვის ძნელია მგზავრებთან ერთად, რადგან ბურთით მოძრაობა მათთვის ხშირად პირველი მსგავსი გამოცდილებაა:

— მე ვიცი რას ვაკეთებ, მაგრამ მათ არ იციან. და არსებობს სხვადასხვა მომენტები, მაგალითად, შეიძლება ადიდდეს სადესანტოში. და მე ვიცი, რომ ყველაფერი კარგადაა, პრობლემა არ არის, უბრალოდ გადაბრუნდი და ცოტათი მიუახლოვდი მიწას, ეს არის ყველაფერი. გავჩერდებით და არავინ დაშავდება. ხალხმა ეს ყოველთვის არ იცის და ყველაფერი იქ ხდება. მაგრამ არაფერი, მაინც ვახერხებ დაყოლიებას, რომ მითითებებს მიჰყვნენ.

იურის თქმით, მგზავრებს არასოდეს აქვთ განწყობა. პირიქით, 2-3 წუთში, როდესაც ადამიანი ხვდება რა ხდება, მაშინაც კი, ვისაც სიმაღლის ეშინოდა, ამ შიშს კარგავს:

— და შემდეგ ყველაფერი, შემდეგ იწყება ეს სელფი, როდესაც ისინი კალათიდან ნახევრად ამოდიან, მაშინაც კი მე მათზე ნერვიულობას ვიწყებ, რომ არ გაგიჟდნენ.

ზოგიერთ ადგილობრივთან სიტუაცია რადიკალურად საპირისპიროა. ბუშტის ჭვრეტის დაუწერელი სიხარული ზოგჯერ გაუგებარ უარყოფით რეაქციად იქცევა:

— წელს იყო შემთხვევები, როდესაც ნიჩბებით გამორბოდნენ. მიწას როდესაც უახლოვდები, ბაღში ხო არ ჯდები, ან სიმინდზე, არამედ იქვე ახლოს მდებარე გაზონზე. და ის ვიღაცისაა. მეპატრონე კი არ მოდის, არამედ მისი ზოგიერთი მეზობელი და იქ (ამბობს — ავტორი): “რატომ დაეშვით აქ?” რატომღაც ძალიან უცნაურია. არის ბუშტი ყოველდღე თქვენს სახლთან? Რა არის პრობლემა? ჩვენ არ მოგაყენეთ ზიანი. კარგი, მაგრამ ძალიან იშვიათია, წელს პირველად მოხდა. მენტალიტეტია უბრალოდ ასეთი.

პერსპექტივები

კლუბი, სადაც იური მუშაობს, დაარსდა კამიანეცში არა მხოლოდ იმიტომ, რომ იგი აერნაოსნობის მოყვარულთა მშობლიური ადგილია, არამედ ქალაქის წარმატებული რელიეფის გამო.

ბუნებრივი პირობების შერწყმისა და უძველესი არქიტექტურის წარმოუდგენელი სილამაზის გამო, ბუშტის ფესტივალები გახდა კამიანეცის ტურისტული კულტურის განუყოფელი ნაწილი. ისინი ტარდება წელიწადში ორჯერ – მაისის დასაწყისში ტურისტული სეზონი იხსნება ფესტივალით “პოდილიას თასი”, ხოლო მისი დახურვა ოქტომბერში ფესტივალი “ოქროს ომეგათი” აღინიშნება:

— საინტერესო ადგილია აერონავტიკისთვის. ეს იახტავით არის. ქარის დახმარებით მხოლოდ იახტებს შეუძლიათ მოძრაობა ერთ თვითმფრინავში და ამ თვითმფრინავების თითქმის უსაზღვრო რაოდენობა გვაქვს. ანუ, როგორც ქარს, ისე იახტებს ვიჭერთ, მაგრამ ამის გაკეთება სხვადასხვა სიმაღლეზე შეგვიძლია. კამიანეცი უნიკალურია იმით, რომ რელიეფი მანევრის დიდ შესაძლებლობას იძლევა. ამიტომ აქ ძალიან საინტერესოა ფრენა. გარდა ამისა, ჩვენ აქ ვცხოვრობთ. ეს ჩვენი ქალაქია.

იური დარწმუნებულია, რომ კამიანეც-პოდილსკი შეიძლება გახდეს უკრაინის აერონავტიკის ცენტრი. ამისათვის ჩვენ უნდა ჩავდოთ ძალისხმევა და რესურსები ქალაქის განვითარებაში. მას მაგალითად იაპონიის ქალაქი საგა მოჰყავს. იურის აზრით, საგა არის უნიკალური ადგილი აერონავტიკისთვის. ყველა მხრიდან მთებით გარშემორტყმული ვაკე ადგილია:

— ქარები იქ არის, უბრალოდ უნიკალური. 100-ზე მეტი ბუშტი აფრეაა შესაძლებელი, იმ წელს იყო 115 ბურთი და ისინი ყველა ერთდროულად აფრენენ.

ქალაქს, რომელსაც ტურისტებისთვის განსაკუთრებული ატრაქციონები არ აქვს, აერონავტიკაში აღმოჩნდა. განვითარების სტრატეგიაში უნიკალური ადგილმდებარეობა და სწორად განთავსებული აქცენტებს დამსახურებით. მთელი ტურისტული ინფრასტრუქტურა მიბმულია ბუშტებზე: აქ არის სპეციალური ბალონდრომი (ინგლ. ballondrom — რედ.) — უზარმაზარი სტადიონი, რომელიც შექმნილია ბუშტების დასაშვებად, აერონავტიკის მუზეუმი და მთელი ქალაქია გაფორმებული შესაბამისად:

— ქალაქი არის ტურისტული მექა ყველასთვის, ვისაც უყვარს აერონავტიკა. ყველა გზა ბურთებითაა, ტროტუარებზე – ბურთები, კანალიზაციის ლუქები ბურთებით. იქ სხვა მსგავსი არაფერია, მაგრამ მათ თავიანთი უნიკალურობა იპოვნეს. ყველა ამ თვითმფრინავის საქმიანობის დროს სპეციალურად იხსნება კიდევ ერთი სარკინიგზო სადგური. სადგურს “Balloondrom”-ს უწოდებენ. ისინი ყუთებს, კიბეს აყენებენ ამ ბურთის პირდაპირ გაჩერებისთვის.

იურის აზრით, სათანადო პირობებში, კამიანეც-პოდლსკის აქვს ყველა შანსი გახდეს უკრაინული კაპადოკია:

— კაპადოკია ხიბლავს, რადგან მას მაგარი ლანდშაფტი აქვს. რადგან ეს არაჩვეულებრივია. ამიტომ, ვფიქრობ, აბსოლუტურად ყველა შანსი გვაქვს აქ. დროა საჭირო, ესაა და ეს.

იგი აღნიშნავს, რომ აერონავტიკის ინდუსტრია აქტიურად ვითარდება მთელ უკრაინაში და არა მხოლოდ კამიანეცში. მთავარ მიზეზად, რის გამოც პილოტი ქვეყანაში შიდა ტურიზმის ზრდას ასახელებს:

— ჩვენ გვამხნევებს შიდა ტურიზმი. რადგან ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, გყავთ თუ არა მგზავრი.

მიუხედავად იმისა, რომ ტურიზმი იწვევს ინდუსტრიის შემდგომ განვითარებას, სურვილი ვერ გაგრძელდება უსასრულოდ:

— ენთუზიაზმი საკმარისად სწრაფად მთავრდება. რჩება შიშველი ენთუზიაზმი. ამიტომ ახლა კიევში მფრინავების სკოლას მუდმივად ამთავრებენ ახალი მოქალაქეები, რომლებსაც უკვე შეუძლიათ ამ ლიცენზიებით ფრენა. ისე, და ბურთები იყიდა. ასე რომ, უკრაინაში ახლა დაახლოებით 60 ცალი ბურთია და 50 მფრინავი უკრაინის აერონავტიკის ფედერაციიდან.

ამის მიუხედავად, იური დარწმუნებულია, რომ უკრაინის აერონავტიკას დიდი მომავალი აქვს. მთავარია, რომ საქმის ფანატებს ჰქონდეთ საკმარისი ინსპირაცია:

— ბურთები იქნება. თევზი იქნება, ვხუმრობ. იგივეა. ბურთების პრობლემა არ არის. პრობლემა ისაა, რომ მასზე ფრენა უნდა შეეძლოს ვინმეს.

როგორც ვიღებდით

ამ ვლოგში ჩვენ მივალთ კამიანეც-პოდილსკისში, ვნახავთ როგორ დაფრინავს ბურთი ციხესთან, შევხვდებით ყირიმიდან ჩამოსახლებულ მიკოლა შლაპაის, ვნახავთ თუ რითი ცხოვრობს კამიანეც-პოდილსკის ციხე, მოვხვდებით მოტობოლის ვარჯიშზე, ოტროკივისა და სციბორის სახლს მოვინახულებთ. და ბოლოს — ჩვენ მოვხვდებით დიდ იარომირკაში, სადაც ფანტასტიურმა მამაკაცმა სერაფიმე ლესკომ შექმნა საკუთარი მუზეუმი.